Agentschapstheorie in uitbesteding
Schaalvoordelen
Sinds de industriële revolutie vragen organisaties zich af hoe ze hun concurrentievoordeel kunnen gebruiken om hun marktaandeel en winstgevendheid te vergroten. Het dominante model in de 19e en 20e eeuw was de grote geïntegreerde organisatie. In de jaren 1950 en 1960 breidden bedrijven hun basis uit om te profiteren van schaalvoordelen.
De grote geïntegreerde organisatie diversifieerde haar productassortiment en uitbreidingen vereisten meer managementlagen. Technologische ontwikkelingen, zoals het internet, dwongen organisaties in de jaren 1980 en 1990 om meer wereldwijd te concurreren. Ze werden gehandicapt door een gebrek aan flexibiliteit als gevolg van opgeblazen managementstructuren. Om de wendbaarheid te vergroten hebben veel grote organisaties een strategie ontwikkeld die gericht is op hun kernactiviteiten en kernprocessen.
Probleem tussen opdrachtgever en agent
De focus op kernprocessen leidde tot een discussie over welke processen essentieel en cruciaal zijn voor bedrijfscontinuïteit en welke kunnen worden uitbesteed aan externe dienstverleners. Processen of functies waarvoor intern onvoldoende middelen beschikbaar waren, werden uitbesteed aan gespecialiseerde bureaus of leveranciers. Bijgevolg ontstond het principaal-agent probleem tussen de gebruikersorganisatie en de serviceorganisatie, en de principaal-agent theorie en gerelateerde informatieasymmetrie wonnen aan belang in lijn met de groei van outsourcing.
Asymmetrie van informatie
De meest voorkomende agentschapsrelatie in het financiële domein vindt plaats tussen investeerders (of aandeelhouders) en het management van een bedrijf. Het is mogelijk dat de principaal niet op de hoogte is van de activiteiten van de agent of dat het de agent verboden is om informatie te verkrijgen. Het resultaat is informatieasymmetrie tussen de principaal en de agent. Het management kan bijvoorbeeld willen beleggen in opkomende economieën, terwijl de risicotolerantie van de opdrachtgever ongunstig is. Deze managementstrategie kan ten koste gaan van de winstgevendheid op korte termijn en de bedrijfsrisico’s verhogen, wat mogelijk leidt tot hogere toekomstige inkomsten. Beleggers die hoge lopende kapitaalinkomsten met lage risico’s wensen, zijn misschien niet op de hoogte van deze beheerplannen. Als het gevolg van deze strategie bepaalde verliezen zijn, kan het management geneigd zijn om deze informatie niet bekend te maken aan de aandeelhouders. De ontwikkeling van het accountantsberoep was een cruciale stap in het verminderen van het agency-probleem wereldwijd. In 1992 werd de SAS 70 standaard relevant voor outsourcing assurance, later vervangen door de ISAE 3402 standaard in 2011. Uitbestedingszekerheid verminderde informatieasymmetrie en verbeterde het vertrouwen tussen de gebruiker (organisaties die uitbesteden) en de serviceorganisatie (organisaties die diensten leveren aan deze organisaties).
Agentschapstheorie in uitbesteding
In het algemeen heeft de agentschapstheorie betrekking op alle relaties tussen twee partijen waarbij de ene partij de principaal is en de andere de agent die de principaal vertegenwoordigt in transacties met derden. Agentschapsrelaties ontstaan wanneer principalen agenten inhuren om een dienst uit te voeren namens de principalen. Opdrachtgevers delegeren doorgaans beslissingsbevoegdheid aan agenten. Aangezien contracten en beslissingen met derden worden genomen door de agent, met gevolgen voor de principaal, kunnen er agentschapsproblemen ontstaan.
In de situatie waarin activiteiten door een gebruikersorganisatie worden uitbesteed aan een serviceorganisatie, is de agency theorie relevant voor alle beschreven aspecten: informatieasymmetrie, risicotolerantie en betrokken middelen. Een financiële instelling besteedt bijvoorbeeld IT-diensten uit aan een managed services provider. De managed service provider is mogelijk niet op de hoogte van de risicotolerantie van de instelling en kan besluiten dat een wekelijkse back-up acceptabel is of dat gegevensopslag buiten de EU is toegestaan. De serviceprovider informeert de organisatie mogelijk niet over bepaalde serverstoringen als het netwerkprobleem niet wordt geïdentificeerd door de financiële instelling. De serviceorganisatie kan ook geneigd zijn om de middelen voor het uitvoeren van activiteiten te minimaliseren, terwijl ze probeert de ontvangen vergoedingen te maximaliseren. Een serviceorganisatie kan ook een andere tolerantie ten opzichte van fraude hebben of zelf fraude plegen. In de pensioensector kunnen vermogensbeheerders profiteren van front-running transacties van pensioenfondsen. Dit resulteert in het principaal-agent probleem dat hierboven is beschreven.
Front running staat ook bekend als “tailgating” en is de verboden praktijk om handel te drijven om te profiteren van voorafgaande, niet-openbare kennis van een grote op handen zijnde transactie die de prijs van het onderliggende effect zal beïnvloeden.
